Quiz & FAQs

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ένας από τους συχνότερους τύπους καρκίνου στις γυναίκες παγκοσμίως. Ξεκινά από τον τράχηλο, ο οποίος βρίσκεται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας. Όταν ανιχνεύεται εγκαίρως, ή σε προκαρκινικό στάδιο, η θεραπευτική αντιμετώπιση έχει μεγάλο ποσοστό επιτυχίας. Η επίμονη λοίμωξη από συγκεκριμένους υψηλού κινδύνου τύπους HPV (Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων) είναι γνωστό ότι αποτελεί την κύρια αιτία εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Το HPV τεστ ελέγχει για λοίμωξη από HPV ιούς υψηλού κινδύνου, με μία μέθοδο υψηλής αξιοπιστίας. Ωστόσο, η απλή ανίχνευση του HPV υψηλού κινδύνου δεν αρκεί για να προκαλέσει ανησυχία, γιατί ο HPV είναι πολύ συχνός ιός. Τα κλινικά επικυρωμένα HPV τεστ έχουν σχεδιαστεί για να ανιχνεύουν πότε τα επίπεδα του HPV υψηλού κινδύνου είναι αρκετά υψηλά ώστε να θέτουν μια γυναίκα σε μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξει νόσο στον τράχηλο της μήτρας. Επειδή τα σύγχρονα HPV τεστ είναι αυτοματοποιημένα, δεν απαιτείται εκπαιδευμένος ειδικός για την οπτική αναζήτηση μη φυσιολογικών κυττάρων, γεγονός που μειώνει το ανθρώπινο λάθος. Ένα αρνητικό HPV τεστ αποτελεί τη μεγαλύτερη διαβεβαίωση ότι δεν αναπτύσσεται καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.

Η κολποσκόπηση αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την πρόληψη, μετά τη λήψη μη φυσιολογικών αποτελεσμάτων των εξετάσεων. Κατά τη διάρκεια της κολποσκόπησης, ένας επαγγελματίας υγείας εξετάζει τον τράχηλο της μήτρας με κολποσκόπιο (φωτιζόμενο μεγεθυντικό όργανο) για να διακρίνει τυχόν προβλήματα που δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι.

Κατά τη διάρκεια της κολποσκόπησης, ο επαγγελματίας υγείας μπορεί να κρίνει ότι τα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας χρειάζονται παρατήρηση και λαμβάνει από τον ιστό αυτό ένα μικρό δείγμα (βιοψία). Η βιοψία αποστέλλεται στο εργαστήριο ώστε να προσδιοριστεί εάν υπάρχουν αλλαγές που υποδεικνύουν προκαρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Μετά τη διαδικασία, ενδέχεται να υπάρχει πόνος και κολπική αιμορραγία ή εκκρίσεις.

Οι βιοδείκτες παρέχουν βιολογικές πληροφορίες που μπορούν να βοηθήσουν τους επαγγελματίες υγείας να κατανοήσουν τι συμβαίνει στο σώμα σε μοριακό επίπεδο και θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν να εντοπίσουν κάτι που δεν πάει καλά.

Οι βιοδείκτες μάς βοηθούν να καταλάβουμε εάν υπάρχουν ενδείξεις ότι η λοίμωξη από τον ιό HPV εξελίσσεται και θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε καρκίνο, εάν δεν αντιμετωπιστεί. Τον Μάρτιο του 2020, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ενέκρινε για πρώτη φορά μια εξέταση βασισμένη σε βιοδείκτες, η οποία δίνει στις γυναίκες που έχουν θετικά αποτελέσματα στον προσυμπτωματικό έλεγχο για υψηλού κινδύνου HPV τη νέα επιλογή να λάβουν πρόσθετες πληροφορίες, νωρίτερα.

Αυτή η τεχνολογία προσυμπτωματικού ελέγχου επόμενης γενιάς ανιχνεύει την ταυτόχρονη παρουσία των δύο βιοδεικτών p16 και Ki-67, στο ίδιο κύτταρο. Η ταυτόχρονη παρουσία τους αποτελεί μη φυσιολογικό εύρημα που σχετίζεται με HPV λοίμωξη, η οποία παρουσιάζει σημάδια εξέλιξης προς προκαρκινική αλλοίωση ή καρκίνο. Ένα θετικό αποτέλεσμα στην εξέταση των βιοδεικτών διπλής χρώσης δεν σημαίνει ότι μια γυναίκα έχει ήδη ή θα αναπτύξει σίγουρα καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, αλλά δείχνει ότι διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσει. Η χρήση αυτού του τύπου εξέτασης βιοδεικτών βοηθά τους κλινικούς ιατρούς στη λήψη αποφάσεων για τη διαχείριση των ασθενών, και διευκολύνει τη διάκριση αυτών που μπορούν να ωφεληθούν περισσότερο από την άμεση παραπομπή για κολποσκόπηση έναντι εκείνων που μπορούν να περιμένουν για επαναληπτική εξέταση αργότερα.

Το τεστ ΠΑΠ (μερικές φορές αποκαλείται και εξέταση κολποτραχηλικού επιχρίσματος Παπανικολάου) ελέγχει για αλλαγές στα κύτταρα προτού εξελιχθούν σε καρκίνο. Το HPV τεστ ελέγχει για την παρουσία υψηλού κινδύνου τύπων του HPV, οι οποίοι είναι γνωστό ότι προκαλούν το 99% όλων των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Ως εκ τούτου, το HPV τεστ μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό στην πρόβλεψη του κινδύνου εμφάνισης νόσου στον τράχηλο της μήτρας.

Για να πραγματοποιήσουν το τεστ ΠΑΠ, οι επαγγελματίες υγείας χρησιμοποιούν ένα όργανο που ονομάζεται διαστολέας και βοηθά στο άνοιγμα του κόλπου, ώστε να είναι ορατός ο τράχηλος της μήτρας. Στη συνέχεια, εισάγεται ένα ειδικό εργαλείο για τη συλλογή δείγματος κυττάρων από τον τράχηλο. Κατόπιν, τα δείγματα τοποθετούνται είτε σε γυάλινο πλακίδιο είτε σε φιαλίδιο που περιέχει συντηρητικό υγρό και αποστέλλονται στο εργαστήριο. Στο εργαστήριο, ο τεχνολόγος ή ο κυτταρολόγος θα προετοιμάσει το δείγμα για παρατήρηση στο μικροσκόπιο, ώστε να ελεγχθεί εάν εμφανίζονται ενδείξεις μη φυσιολογικών κυττάρων.
Η συλλογή δείγματος για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του τραχήλου της μήτρας μπορεί να δημιουργεί μία λίγο άβολη αίσθηση και ορισμένες γυναίκες μπορεί να αισθανθούν μια ελαφριά πίεση κατά την εισαγωγή του διαστολέα ή κατά τη λήψη του δείγματος από τον τράχηλο.

Στον ιατρικό κόσμο, ως «διαλογή» αναφέρεται η διαδικασία ταξινόμησης ατόμων με βάση το αν ένας ασθενής μπορεί να ωφεληθεί από μια άμεση παρέμβαση. Στην περίπτωση του προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, οι γυναίκες που λαμβάνουν θετικό αποτέλεσμα στην εξέταση HPV υψηλού κινδύνου ή/και μη φυσιολογικό αποτέλεσμα στο τεστ ΠΑΠ συνιστάται να έχουν πιο προσεκτική διαχείριση, με περαιτέρω παρακολούθηση ή εξετάσεις.

Οι επιστημονικές εξελίξεις προσφέρουν νέες επιλογές για τη διαλογή των θετικών ή μη φυσιολογικών αποτελεσμάτων του προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία βιοδεικτών. Η πρώτη εξέταση αυτού του είδους που εγκρίθηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) στις αρχές του 2020 βασίζεται στη χρήση δύο βιοδεικτών, του p16 και του Ki-67. Η ταυτόχρονη παρουσία αυτών των δύο βιοδεικτών στο ίδιο κύτταρο υποδηλώνει ότι μια λοίμωξη από τον HPV προκαλεί κυτταρικές αλλαγές. Αυτό το μη φυσιολογικό εύρημα σημαίνει ότι μια ασθενής θα μπορούσε να διατρέχει αυξημένο κίνδυνο νόσου στον τράχηλο της μήτρας, καθώς μια λοίμωξη από τον HPV θα μπορούσε να εξελιχθεί σε προκαρκινική αλλοίωση ή καρκίνο εάν δεν αντιμετωπιστεί.  

Η εξέταση διαλογής με βιοδείκτες μπορεί να πραγματοποιηθεί από το ίδιο δείγμα που συλλέχθηκε για το τεστ Παπανικολάου ή το HPV τεστ και διενεργείται στο εργαστήριο με χρήση της ειδικής διαδικασίας διπλής χρώσης. Το δείγμα αναλύεται στο μικροσκόπιο από ειδικό κυτταρολόγο. Τα αποτελέσματα της εξέτασης βιοδεικτών μπορούν να βοηθήσουν τους κλινικούς ιατρούς στη λήψη αποφάσεων σχετικά με το επόμενο βήμα στη διαχείριση των ασθενών.

Θα πρέπει να συζητήσεις με τον γιατρό σου τι είναι καλύτερο για εσένα και πόσο συχνά πρέπει να ελέγχεσαι. Οι ιατρικές κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν διάφορους τρόπους με τους οποίους μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα τεστ HPV και ΠΑΠ, σε συνάρτηση με διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία και το ιατρικό ιστορικό των ασθενών. Το σημαντικό είναι να γνωρίζεις εάν έχεις ήδη υποβληθεί σε εξέταση για HPV και πότε πρέπει να πραγματοποιήσεις τον τακτικό σου προσυμπτωματικό έλεγχο.